Vier medewerkers van de Universiteit Twente (UT) hebben vorig studiejaar besloten de instelling te verlaten vanwege door hen ervaren sociale onveiligheid. Dat blijkt uit het jaarverslag over 2023–2024 van de universiteit in Enschede. Hoewel dit een beperkt aantal is in vergelijking met de circa 4000 personeelsleden, zet het de spotlight op een zorgelijke trend: zelfs academische omgevingen zijn niet immuun voor sociaal onveilige omstandigheden.
Sociale veiligheid staat hoog in het vaandel bij de UT. In het verslag benadrukt de instelling dan ook dat een veilige leer-, leef- en werkomgeving cruciaal is. Desondanks kregen vertrouwenspersonen in het afgelopen jaar 35 meldingen binnen. De aard van de klachten varieerde van verstoorde arbeidsrelaties en inadequate begeleiding bij promotietrajecten tot drie ernstige incidenten van seksuele intimidatie.
Van melding naar aanpak
In 16 van de 35 gevallen leidde bemiddeling tot een oplossing. Hierbij ging het vaak om kwesties van onderlinge verwachtingen, erkenning van werkprestaties en betere communicatie. In acht gevallen werd geen consensus bereikt, maar accepteerden betrokkenen de situatie en bleven zij werkzaam, mede dankzij begripsvorming na dialoog. Vier dossiers zijn nog in behandeling. De vier vertrekkende medewerkers gaven volgens de UT‑woordvoerder aan dat hun vertrek niet noodzakelijkerwijs vrijwillig was, maar specificeerde dit niet vanwege privacygevoeligheid.
Breder perspectief
Hoewel de UT de meldingen kwalitatief beperkt noemt, toont dit incident aan dat ook academische instellingen worstelen met sociale veiligheid. Het betreft niet alleen formeel ongewenst gedrag zoals intimidatie, maar ook subtielere vormen zoals gebrek aan erkenning, mentorondersteuning of rolverwachtingen. Investeren in sociale veiligheid is essentieel, ook in kennisculturen waar hiërarchie en prestatiedruk sterk aanwezig zijn.
Knelpunten en verbetermogelijkheden
Meldsystemen bestaan, maar zijn vaak reactief. Actieve monitoring, zoals pulse surveys of vertrouwelijke check-ins, kan vroegtijdig signalen vangen.
Sociale veiligheid vraagt culturele verandering. Training in teamleiderschap, inclusieve communicatie en empathisch handelen kan helpen het onbekende bespreekbaar te maken.
Zeker binnen academische settings is gerichte ondersteuning bij promotietrajecten cruciaal. Instituten zouden structureel mentorprogramma’s kunnen inbouwen voor zowel schaalvergroting als interculturele sensitiviteit.
Niet alleen interventie, maar ook eerlijke nazorg is belangrijk. Melden is één stap, maar opvolging, transparantie in proces en bescherming tegen stigma of repercussies zijn van groot belang.
Impact op de bredere sector
Wat bij de UT zichtbaar wordt, geldt in feite voor alle organisaties: sociale veiligheid is geen luxe, maar een randvoorwaarde voor duurzame inzetbaarheid. In sectoren met complexe hiërarchieën en prestatiedruk, zoals de academische wereld, zorg en consultancy, is het risico op sociale onveiligheid extra groot.
Voor volledige toelichting en cijfers, zie het artikel van NOS:
Medewerkers Universiteit Twente weg om sociale onveiligheid: 'Beperkt aantal' -