Het kabinet wil geen grenzen stellen aan de hoeveelheid gevaarlijke stoffen die per spoor wordt vervoerd. Dat beperkt de mogelijkheden om risico’s te beheersen. Tegelijkertijd wordt woningbouw belemmerd, omdat ook op trajecten waar nauwelijks gevaarlijke stoffen worden vervoerd, strengere bouwregels gelden.
Op dit moment bestaan voor het vervoeren van gevaarlijke stoffen veiligheidseisen. Een van deze eisen is om deze stoffen te vervoeren via het Basisnet. Dit zijn landelijk aangewezen routes over weg, spoor en water. Op een online risicokaart worden de risico’s door heel Nederland in kaart gebracht.
Provincies en gemeenten roepen in een position paper de Tweede Kamer op om het voorstel van staatssecretaris Jansen waarin hij voorstelt het basisnet als aangewezen route voor gevaarlijke stoffenvervoer los te laten, aan te passen. Er is volgens hen een betere balans nodig tussen veiligheid, ruimtelijke ontwikkeling en vervoersbelangen.
‘Vrijbrief voor vervoer gevaarlijke stoffen’
De VNG en IPO onderschrijven de aandacht voor veiligheid langs spoortracés waarover gevaarlijke stoffen worden vervoerd. Het kabinet wil met het voorstel Robuust Basisnet en Veiligheid Spoorwegemplacementen het vervoer van gevaarlijke stoffen over spoor, weg en water vrijgeven. Tegelijkertijd legt het rijk de verantwoordelijkheid voor de veiligheid bij de decentrale overheden.
Belemmering voor woningbouw
Ook op trajecten waar het risico verwaarloosbaar klein is, moeten sinds de inwerkingtreding van de Omgevingswet binnen bepaalde afstanden van het basisnet verplichte veiligheidsmaatregelen worden toegepast bij nieuwbouw van zeer kwetsbare gebouwen. Het gaat om brand- of explosiewerend glas voor onder meer scholen, ziekenhuizen en zorginstellingen. Zulke voorzieningen vormen vaak een onderdeel van een woningbouwproject. Deze maatregelen verhogen de kosten en zetten volgens VNG en IPO een rem op de woningbouw.
De VNG en IPO pleiten daarom voor een systeem waarbij risico’s een’ bespreekpunt’ zijn. In plaats van een generiek systeem dat los staat van de werkelijke situatie en niet helpt voor bewoners die al binnen deze afstanden van het basisnet wonen.
Oproep VNG en IPO
De VNG en IPO hebben voor het rondetafelgesprek spoorgoederenvervoer een position paper met toelichting in een video opgesteld en roept de Tweede Kamer op tot:
- een duidelijke begrenzing van het basisnet tot routes waar daadwerkelijk veel gevaarlijke stoffen worden vervoerd
- een gemeenschappelijk toetsingskader, zodat helder is wanneer het vervoer van gevaarlijke stoffen onaanvaardbaar wordt
- behoud van wettelijke sturingsmogelijkheden, zodat de overheid kan ingrijpen als zachte sturingsmaatregelen niet werken
Op 3 april vindt een commissiedebat plaats over het Spoorgoederenvervoer. In een aan de agenda toegevoegde brief van de heer Jansen over het robuuste spoorwegnet staat de volgende tekst: “Daarnaast gelden de zogenaamde aandachtsgebieden langs de infrastructuur waarover structureel vervoer met gevaarlijke stoffen plaatsvindt.” Dat klinkt als een basisnet voor gevaarlijke stoffen binnen het robuuste basisnet. En daarmee als meer van hetzelfde.
Bronnen: VNG en Tweede Kamer