De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft een nieuwe handreiking gepubliceerd over het verantwoord inzetten van flexibele arbeidskrachten in de ouderenzorg. Aanleiding zijn de toenemende personeelstekorten, waardoor zorgorganisaties steeds vaker een beroep doen op uitzendkrachten, zzp’ers en externe inhuur. De IGJ wil met deze handreiking duidelijk maken onder welke voorwaarden dit op een veilige en verantwoorde manier kan.
Volgens de IGJ ligt de kern in het borgen van continuïteit en kwaliteit van zorg. Flexkrachten kunnen bijdragen aan verlichting van de werkdruk, maar brengen ook risico’s met zich mee. Zij zijn vaak minder bekend met de organisatie, de bewoners, het zorgdossier en de lokale protocollen. Dit kan leiden tot fouten of onveiligheid in de zorgverlening.
De inspectie benadrukt daarom dat het inzetten van flexkrachten geen doel op zich mag zijn, maar een middel in het kader van een bredere personeelsstrategie. Zorginstellingen moeten ervoor zorgen dat tijdelijke krachten goed worden ingewerkt, toegang hebben tot essentiële informatie, en ondersteund worden door vaste medewerkers. Ook moet duidelijk zijn wie verantwoordelijk is voor welke taken.
Structurele flexibiliteit
Een belangrijk aandachtspunt in de handreiking is het risico op ‘structurele flexibiliteit’. Sommige instellingen werken vrijwel uitsluitend met flexibele krachten, waardoor teamvorming, reflectie en lerend vermogen onder druk staan. De inspectie beschouwt dat als een kwaliteitsrisico. Organisaties worden daarom aangespoord om de balans te bewaken tussen vaste en tijdelijke inzet.
Ook gegevensdeling speelt een rol. Flexkrachten moeten toegang hebben tot relevante informatie over bewoners/cliënten, maar tegelijkertijd moet de privacy goed geregeld zijn. De IGJ adviseert om dit contractueel en digitaal goed te regelen, en tijdelijke krachten actief te betrekken bij het zorgproces.
De handreiking bevat verder praktische aanbevelingen over onder andere:
- een gestructureerde inwerkprocedure;
- het gebruik van standaardprocedures en instructies;
- het waarborgen van bekwaamheid en bevoegdheid (BIG-registratie, diploma’s, VOG);
- het functioneren binnen het kwaliteitssysteem van de organisatie.
De handreiking biedt aanknopingspunten om risicobeheersing in te bedden in het personeelsbeleid én het dagelijkse zorgproces.
De inspectie verwacht dat zorginstellingen met de handreiking aan de slag gaan en deze vertalen naar hun eigen praktijk. Bij toekomstige toezichtbezoeken zal de IGJ nagaan in hoeverre organisaties op dit punt hun verantwoordelijkheid nemen.
Bron: IGJ