Het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) heeft de pilot “Projectwerkplaats Hitte en Droogte” afgerond. De pilot, die werd uitgevoerd in samenwerking met veiligheidsregio’s, had als doel om systematisch in kaart te brengen welke risico’s hitte en droogte met zich meebrengen voor de fysieke veiligheid, openbare orde en crisisbeheersing.
De aanleiding is duidelijk: Nederland krijgt steeds vaker te maken met lange periodes van droogte en extreme hitte. Deze klimaateffecten hebben impact op meerdere domeinen, zoals brandweerzorg, infrastructuur, natuurbeheer, openbare gezondheid en vitale voorzieningen. Denk aan natuurbranden, wegverzakkingen, uitval van koelsystemen in zorginstellingen of spanningsklachten bij kwetsbare groepen.
Tijdens de pilot zijn casussen en ervaringen uit de praktijk samengebracht. Veiligheidsregio’s konden via de werkplaatsen kennis en handelingsperspectieven uitwisselen. De opbrengsten zijn verwerkt in een aantal overzichtelijke producties: factsheets, impactkaarten en een menukaart met maatregelen.
Integrale aanpak
Opvallend is dat de gevolgen van hitte en droogte vaak verspreid zijn over meerdere beleidsdomeinen en sectoren. De pilot wijst daarom op het belang van integrale risicoanalyses waarin veiligheid, gezondheid en infrastructuur samenkomen. Ook pleit het NIPV voor het betrekken van netbeheerders, drinkwaterbedrijven en zorginstellingen bij de crisisvoorbereiding. Alleen dan kunnen de risico’s in samenhang worden beheerst.
"Klimaatcrises in slow motion"
Een belangrijk resultaat van de werkplaats is het inzicht dat traditionele rampen- en crisisstructuren niet altijd goed aansluiten op de trage, sluimerende aard van klimaateffecten. Waar een brand of overstroming directe actie vereist, zijn hittegolven en droogte vaak traag maar ontwrichtend. De NIPV pleit daarom voor meer aandacht voor "klimaatcrises in slow motion" in het risicoprofiel van regio’s.
Het rapport biedt aanknopingspunten om hitte en droogte structureel op te nemen in het risicomanagement. Denk aan aanpassingen in de planning van buitenwerk, hittestress op werkplekken, extra inspectie van technische installaties bij hoge temperaturen of kwetsbare situaties in de langdurige zorg.
Daarnaast wordt onderstreept dat bestuurlijke betrokkenheid cruciaal is. Lokale en regionale bestuurders moeten scenario’s onder ogen durven zien en preventief beleid voeren. De rapportage van het NIPV reikt hiervoor concrete suggesties aan, zoals het instellen van een regionaal hitte-overleg, inclusief sectoren die nu nog niet standaard deelnemen aan crisisstructuren.
De pilot eindigt met een oproep aan veiligheidsregio’s om de opgedane kennis te borgen, verder te ontwikkelen en regionaal te implementeren. De hitte- en droogteproblematiek zal zich de komende jaren immers steeds nadrukkelijker laten voelen.
Bron: NIPV