NVVK zet in op toekomstgericht vakmanschap in veiligheid
Eindhoven, 3 juli 2025 – De aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt brengt de veiligheid op de werkvloer in het gedrang. In vrijwel alle sectoren – van industrie tot dienstverlening – groeit de druk. De NVVK, hét kennisnetwerk voor veiligheids- en risicoprofessionals, slaat alarm. Want waar personeel schaars is, komt veiligheid al snel op het spel te staan. De oproep van de SER om wetgeving rond duurzame arbeidsrelaties en veilige werkprocessen niet controversieel te verklaren, is dan ook cruciaal. Het land mag niet op slot als het kabinet demissionair is – zeker niet als het gaat om de garandering van veiligheid en gezondheid op het werk.
Vooral het mkb voelt de pijn. Te weinig handen, te veel druk: dat is een recept voor ongelukken. Daarom roept de NVVK op tot actie. Wet- en regelgeving inzake zekerheid en veiligheid op de werkvloer moeten doorgang vinden, maar dat alleen is niet genoeg. De NVVK wil samen met sectororganisaties het gesprek aangaan: hoe zorgen we dat arbeidsveiligheid geen sluitpost wordt en toekomstbestendig blijft?
Actuele knelpunten
De gegroeide onveiligheid binnen ondernemingen en bedrijfsprocessen wordt veroorzaakt door sterk uiteenlopende veiligheidsissues. Enkele actuele problemen illustreren dit:
- In de petrochemie leidt de arbeidsmarktkrapte tot een nijpend tekort aan ervaren operators en veiligheidsprofessionals. Verhoogde risico’s bij het werken met gevaarlijke stoffen zijn hiervan het directe gevolg. Bypasses in werkprocessen, zoals het tijdelijk afwijken van standaardprocedures of verminderde aandacht voor werkvergunningen en veiligheidsprotocollen, zijn allang geen uitzondering meer en maken het werk nóg risicovoller.
- In de maakindustrie zijn soortgelijke ontwikkelingen waarneembaar. In veel fabrieken wordt daarnaast gewerkt met uitzendkrachten, die veelal uit Oost-Europa afkomstig zijn. Communicatieproblemen leiden tot onaanvaardbare veiligheidsrisico’s, te meer daar niet of nauwelijks wordt geïnvesteerd in opleidingen voor deze tijdelijke werknemers, die echter steeds vaker niet-tijdelijk blijken te zijn. Er worden daarnaast schrijnende gevallen van arbeidsuitbuiting geconstateerd; de Arbeidsinspectie stelde in 2024 vast dat er een relatie is tussen arbeidsuitbuiting en (dodelijke) arbeidsongevallen.
- Tekort aan eigen personeel leidt veelvuldig tot het inschakelen van onderaannemers. Hiermee wordt een schijnveiligheid gecreëerd. Bij deze partijen ontbreekt immers vaak relevante veiligheidskennis, en toezicht op deze contractors blijft veelvuldig achterwege.
- Daarnaast geldt in vrijwel álle sectoren dat krapte op de arbeidsmarkt leidt tot een ongekende toename van de werkdruk, die niet alleen zorgt voor directe onveiligheid, maar tevens tot gestegen langdurige uitval van medewerkers door extreme psychosociale arbeidsbelasting.
“Het scala aan veiligheidsrisico’s wordt steeds langer en diverser”, zegt NVVK-woordvoerder René Geluk. “De beheersbaarheid van veiligheid groeit ondernemers, vooral in het mkb, boven het hoofd. En dan is er ook nog sprake van een neergaande spiraal, doordat veiligheidsprofessionals deze middelgrote bedrijven bij gebrek aan aandacht voor veiligheid verruilen voor veiliger werkkringen.”
Toekomstgericht vakmanschap
De NVVK wil graag met sectororganisaties rond de tafel over hoe toekomstgericht veiligheidsvakmanschap breder en efficiënter kan worden ingezet. “Daar past onzes inziens géén opvatting bij dat het mkb dan maar geen RI&E hoeft op te stellen”, zegt Geluk. De verplichtstelling van deze Risico Inventarisatie en Evaluatie bij alle ondernemingen is recentelijk in de Tweede kamer ter discussie gesteld. “Veiligheid draait om actuele kennis. Zo leveren wij met onze NVVK Academie momenteel specifieke kennis voor veiligheidsprofessionals over hoe AI zo effectief mogelijk kan worden ingezet om bedrijven en hun activiteiten veiliger te maken. Bijvoorbeeld als hulpmiddel, juist bij de opstelling van RI&E’s. Of bij de signalering van risico’s en de analyse van daarmee verbonden data.”
De NVVK stelt dat gerichte AI-toepassingen een gamechanger kunnen zijn voor ondernemers, die willen blijven voldoen aan veiligheidsnormen. “Maar veiligheid blijft vooral mensenwerk”, voegt Geluk toe. “Zonder het toekomstgerichte vakmanschap en de praktische betrokkenheid van veiligheidskundigen vormen risico’s in álle sectoren een onbeheersbaar probleem.”