De bouwsector staat al jaren in de top drie van sectoren waar relatief veel (ernstige) ongevallen gebeuren. Het RIVM heeft mensen uit de praktijk, zoals opdrachtgevers en coördinatoren in de uitvoeringsfase, gevraagd wat nodig is om de arbeidsveiligheid in de bouwketen te verbeteren. Uit de antwoorden komen zowel knelpunten als mogelijkheden om arbeidsveiligheid te verbeteren.
In de bouw wordt vaak in ketens gewerkt: verschillende partijen, zoals de hoofdaannemer en verschillende onderaannemers, werken tegelijk of na elkaar aan één project. Deze manier van werken kan voor extra gevaarlijke situaties zorgen, doordat verschillende werkzaamheden tegelijkertijd plaatsvinden.
In een Europese richtlijn zijn regels gemaakt voor veilig en gezond werken op bouwplaatsen. Deze regels zijn naar Nederlandse wetgeving vertaald. Opdrachtgevers en aannemers in de bouw moeten deze wetgeving naleven. Opdrachtgevers moeten bijvoorbeeld bij grote bouwwerken een veiligheids- en gezondheidsplan (V&G-plan) maken.
Volgens de geïnterviewden wordt werken niet automatisch veiliger en gezonder door alleen aan de wettelijke verplichting te voldoen. Om dit te verbeteren, vinden zij onder andere samenwerking en communicatie tussen alle lagen belangrijk.
Verder vinden zij het belangrijk dat rollen, taken en verantwoordelijkheden in de praktijk duidelijk worden besproken en dat daarover afspraken worden gemaakt. Bijvoorbeeld over de rol van de coördinatoren voor de ontwerp- en uitvoeringsfase. Als de coördinator een dubbelrol heeft, bijvoorbeeld als hoofduitvoerder van een project, kan dat voor tegengestelde belangen zorgen, zoals veiligheid versus financiën. De coördinator ontwerpfase moet ook genoeg kennis hebben van de wetgeving.
“De opdrachtgever is verplicht in de ontwerpfase zich ervan te vergewissen dat de betrokken werkgevers en zelfstandigen in staat zijn de verplichtingen voor de arbeidsomstandigheden die gelden in de uitvoeringsfase na te komen.”
Tot slot blijkt dat opdrachtgevers de ‘vergewisplicht’ verschillend invullen. Dat komt onder andere doordat voor hen niet voldoende duidelijk is wat deze plicht inhoudt. Vanuit hun positie ‘vooraan’ in de keten is het wenselijk dat opdrachtgevers meer initiatief nemen rondom het V&G-plan en de vergewisplicht.
Bron: RIVM