Q&A webinar “Van Schijnveiligheid naar veiligheid. Wanneer is welk mondmasker geschikt?”

De NVVK organiseerde op 23 juni een online bijeenkoms. Tijdens dit webinar stond het correcte en veilige gebruik van mondkapjes centraal. Sprekers tijdens dit webinar waren Jos Putman, Jan Willem de Winter en Leon Vaassen. 

Tijdens het webinar werd er een groot aantal vragen gesteld door deelnemers en er was niet voldoende tijd om alle vragen te beantwoorden. Onze sprekers hebben na afloop van het webinar de tijd genomen om een groot aantal vragen alsnog te beantwoorden. 

Heeft u nog vragen voor 1 van de sprekers of wilt u met hen in contact treden? Stuur ons dan een mail via nvvk@veiligheidskunde.nl. 

Het webinar “Van Schijnveiligheid naar veiligheid. Wanneer is welk mondmasker geschikt?” kan hier worden teruggekeken. 

Verslag webinar op Kennisportal
Op het Kennisportal is een verslag gepubliceerd over het webinar van 23 juni. Het artikel is terug te vinden in de categorie "Arbeidsveiligheid". Log in op Mijn NVVK om naar het Kennisportal te gaan...

Het dragen van mondkapjes

  • Wat is het nut van mondkapjes, wanneer je deze onder je kin draagt?
    Een mondkapje dient bescherming te geven aan de luchtwegen en dient daarvoor gedragen te worden over de mond en neus. Wanneer het mondkapje onder de kin gedragen wordt, geeft dit geen enkele vorm van bescherming.

  • Hoe is het met de efficiency van mondkapjes voor iemand met een 3-dagen baardje/stoppels?
    De inwaartse lekkage neemt drastisch toe indien met niet geschoren is bij het gebruik van nauwsluitende adembescherming. Hierbij geldt het advies, glad geschoren het werk aan te vangen. Voor (non-) medische maskers geldt dit advies niet, althans het is mij op dit moment geen wetenschappelijk bewijs bekend dat dit invloed kan hebben op de werking van (non-) medische mondmaskers.

  • Is er dan sprake van inwaartse lekkage via de aansluiting met het gezicht of waar?
    Inwaartse lekkage is inderdaad op de aansluiting van het adembeschermingsmiddel op het gelaat maar ook bij bijvoorbeeld een uitademventiel.
    Deze lekkage wordt niet bij (non-) medische mondmaskers beoordeeld.

Mondkapjes op de werkvloer

  • Welk masker adviseer je voor medewerkers in een bedrijfsvoertuig?
    Om te zorgen dat zo min mogelijk besmette deeltje kunnen worden verspreid is een mondkapje Type 1 geschikt.
    Goede ventilatie (ramen iets open) helpt zeker mee om schone lucht in het voertuig te krijgen.

  • Welk masker is het meest veilig en tevens het beste geschikt in een warme productie omgeving (37-40 graden)?
    Het beste masker of middel is datgene wat de gebruiker in die omstandigheden het juiste comfort in combinatie met de juiste bescherming biedt. Blootstelling, duur en aard van de werkzaamheden alsmede de overige factoren zijn van invloed op deze keuze.
    Bij een relatief lage blootstelling en zeer kortdurende, lichte werkzaamheden kan een halfgelaatsmaskers het juiste zijn. Wordt er meer fysieke arbeid verlangt en/of is de duur van de arbeid lang dan kan met aangeblazen systemen overwegen. De situatie kan het beste terplekke worden beoordeeld door een deskundige.

Kenmerken mondkapjes

  • Kun je 95l/min in Jip en Janneke taal vertalen?
    Om de filter efficiëntie te kunnen bepalen wordt het masker of een deel daarvan in een houder geplaatst waarbij de luchtstroom enkel over het filtermedium kan passeren.In deze luchtstroom zit een gecontroleerde hoeveelheid zoutkristallen of parafine olienevel die met een snelheid van 95l/min door het filtermedium wordt geperst. Aan de achterzijde van het filter wordt gemeten hoeveel deeltjes er door het filtermedium zijn gekomen.

  • Is van alle FFP3 maskers de nominale protectie factor 50 of kan dat verschillen per merk?
    Alle FFP3 maskers hebben een nominale protectie factor (NPF) van 50, ongeacht het merk of fabrikant.

  • Hoe staat het met de zo genaamde wasbare mondmaskers? In hoeverre geven deze nog bescherming na een wasbeurt als het überhaupt te wassen is?
    De wasbare niet-medische mond- neusmaskers moeten minimaal bij 60 graden Celsius gewassen kunnen worden. De fabrikant dient in de gebruikte instructie het minimaal aantal wasbeurten aan te geven. Bij de zelfgemaakte maskers dient een doeksoort te worden gekozen die meerdere malen bij 60 graden Celsius gewassen kan worden, zoals katoen. De wasbare niet-medische mondmaskers geven echter geen bescherming tegen deeltjes of aërosolen, maar vormen een soort van barrière waarbij binnen < 1.5 meter gebied het mond- en neusvocht (grote druppels) van de dragen niet rechtstreeks de directe omgeving besmet.  

  • Is dat elastiekje van de KN 95 typerend?  Afgelopen week gevlogen maar kon niet de KN 95 herkennen, had wel de elastiekjes, dus achter de oren?
    Bij de filterende gelaatsstukken (beschermende maskers, type FFP1 t/m FFP3) zitten twee verstelbare elastieken die achter op het hoofd gedragen worden. De medische maskers type I, II en IIR zitten elastieken die achter de oren geplaats worden. Dit is ook het geval bij het KN95 masker op basis van de Chinese norm GB2626:2006. Vrijwel alle KN95 maskers hebben elastiekjes die gedragen worden aan het oor. Dit heeft als nadeel dat deze type maskers minder strak op gezicht geplaatst kan worden met kans op inwaartse lekkage via de randen van het masker.

  • Wat is het nut van het dragen van zelfgemaakte (genaaide) mondmaskers? 
    Het zelfgemaakte (genaaide) mond-neusmasker kan bij goed gebruik en mist gemaakt van het juiste doekmateriaal en gemaakt op basis van het patroon dat vanuit de NEN-spec niet-medische mond-neusmaskers wordt aangegeven, het risico verkleinen op verspreiding van druppels mond- neusvocht naar de directe omgeving. Het vormt als het waren een simpele barrière binnen de < 1.5 meter. Het masker geeft echter geen enkele vorm van bescherming tegen virussen. Het zelfgemaakte mond- neusmasker voorkomt bij het dragen dat men snel met de handen aan de mond of neus kan komen. Bron: NEN-spec: Niet-medische mond-neusmaskers versie 1.

Mondkapjes in het OV

  • Wat vind je er nu van dat in omgevingen zoals het OV met minder dan 1,5 m en veel mensen in een nauwe ruimte men de minst beschermende maskertjes toestaat?
    Er dient in eerste instantie van uitgegaan te worden dat mensen die gezondheidsklachten hebben die overeen komen met COVID-19, thuis blijven en niet met het OV gaan. De kans is echter aanwezig dat iemand het virus onder zijn leden heeft en gebruik maakt van het OV. Deze kans wordt door de OV-bedrijven op basis van risico beoordelingen zeer klein geacht. Het niet-medisch mondmasker geeft geen bescherming, maar verkleint de kans dat reizigers rechtstreeks de directe omgeving besmetten met grote druppels mond- neusvocht. Wil een reiziger met veel mensen in een te nauwe omgeving beschermd zijn tegen COVID-19, dan volstaat uitsluitend een beschermend masker type FFP2 en bij voorkeur FFP3. De overheid wil echter (op moment van schrijven) de professionele maskers zoals FFP2, FFP3 en de medische maskers type I, II en IIR beschikbaar houden voor zorgsector en cruciale beroepen.

  • Hoe zit het met de zorgplicht van de OV-bedrijven ten opzichte van het beschermen van derden tegen risico's die binnen het OV-bedrijf zijn geïnventariseerd? Een bedrijf moet geschikte beschermingsmiddelen verstrekken aan bezoekers?
    De vraag is in hoever het OV-bedrijf arbeid laat verrichten door zijn werknemers of inrichting of onmiddellijke omgeving daarvan gevaar kan ontstaan voor de veiligheid en gezondheid van andere personen dan de eigen werknemers, zoals b.v. in relatie met COVID19 (zie Arbowet, art. 10: Voorkomen van gevaren voor derden). De OV-reiziger maakt op vrijwillige basis gebruik van het OV, waarbij de reiziger er van uit mag gaan dat het betreffende OV-bedrijf alle redelijkerwijze getroffen maatregelen heeft genomen om besmetting (COVID-19) te voorkomen bij gebruikmaking van de diensten van het OV-bedrijf. Deze maatregelen zijn o.m. vastgelegd in het OV-protocol; Verantwoord blijven reizen van 14/05/2020, dat in samenspraak tussen vakbonden, OV-bedrijven en overheid is vastgesteld. Een belangrijks aandachtspunt hierbij is wel dat personeel van OV-bedrijven geen reizigers kunnen besmetting en omgekeerd. De overheid heeft aangegeven dat reizigers zelf voor de mond-neus maskers moeten zorgen bij vervoer tijdens het OV.